هر پروژه مهندسی و عمرانی ای برای این که تکمیل شود نیازمند افرادی است که طبق نقشه ها و ضوابط کار اجرایی را پیش ببرند. در این زمینه، مجریان دو گروه هستند. مجری حقیقی و مجری حقوقی. همانطور که می دانید عبارت حقیقی معمولاً به فرد اشاره دارد. در صورتی که عبارت حقوقی به یک شرکت و گروهی از افراد اشاره دارد. شرکت حقوقی یک نهاد حقوقی است. حال این سوال مطرح می شود که تفاوت مجری حقیقی و حقوقی چیست. در این مطلب سعی می کنیم به این سوال پاسخ دهیم.
حال باید ببینیم، مجری چه حقیقی باشد چه حقوقی، کیست و چه وظایفی دارد.
مجری کیست و وظایف او چیست
شرکتهای خصوصی می توانند خدمات اجرایی ساختمانهایی را ارائه دهند که بودجۀ آن از محل بودجه عمومی کشور نیست. به شرط این که شرکت خصوصی از وزارت مسکن و شهرسازی صلاحیت کسب کرده باشد.
مجری نمایندۀ فنی کارفرما در مورد اجرا و احداث ساختمان است. او مسئول همۀ گامهای احداث و اجرای ساختمان به ناظر است. بدین معنی که او باید در قبال ناظر ساختمان مسئول باشد.
وظیفه های مجری چیست؟
روشن است که وظیفۀ مجری انجام عملیات مربوط به اجرای ساختمان به نحو کامل و صحیح است. و او باید به ناظر ساختمان مسئول باشد و با او هماهنگ باشد.
مجری باید برنامه زمانبندی ای کلی و تفصیلی در مورد عملیات احداث ساختمان از شروع تا پایان کار ارائه کند. برنامه زمانبندی کلی یعنی تاریخ آغاز و پایان عملیات احداث معلوم باشد. و زمانبندی تفصیلی یعنی که جزئیات بیتشری در مورد زمان آیتمها ارائه شود. در صورت وقفه در کار یا از سرگیری عملیات، تاریخهای مربوطه باید اعلام شود. این اطلاعات را مجری به کارفرما و ناظر هماهنگ کننده ارائه می کند.
مجری موظف است که شرایط را مهیا کند تا ناظر بتواند به همۀ جنبه های کار نظارت تام داشته باشد. مثلاً اگر ناظر مایل بود که جنبه هایی از عملیات را نظارت کند بتواند به سهولت نظارت کند. به ویژه در جاهایی از عملیات احداث، که پوشیده است، و نظارت بر آن مشکل است، مجری باید شرایط را فراهم کند تا ناظر به سهولت وظیفۀ نظارتی خود را انجام دهد.
مجری باید از همۀ مهندسهای هفتگانه در روند احداث ساختمان بهره ببرد.
از دیگر مسئولیتهای مجری حقوقی این است که برای اجرای هر مرحله از ساخت، یک نفر مهندس عمران و یا معماری که واجد پروانۀ اجرا است را به عنوان مسئول کارگاه منتصب کند. مجری باید این فرد را به کارفرما، مهندس ناظر هماهنگ کنندۀ حقیقی یا مدیر عامل ناظر حقوقی معرفی کند.
تفاوت مجری حقیقی و حقوقی: مجری حقیقی
مجری حقیقی شخصی است که از سازمان نظام مهندسی کشور صلاحیت کسب کرده تا مسئول ساخت و ساز و اجرای مراحل پروژه های احداثی باشد. به عبارت دیگر، مجری حقیقی نماینده فنی صاحب کار در کار اجرا است. او در مقابل کارهای اجرایی در فرایند احداث ساختمان نسبت به ناظر و کارفرما مسئول است.
مجری حقیقی ضمن رعایت تمام قواعد فنی در پروسۀ اجرا، باید طبق نقشه های مصوب پیش رود.
تفاوت مجری حقیقی و حقوقی: مجری حقیقی چه وظایفی دارد؟
مجری حقیقی موظف است که از نیروهای ذی صلاح و ماهر در انجام عملیات احداثی استفاده کند. علاوه بر آن، مجری حقیقی مسئول است که از مصالح با کیفیت و مطابق نقشه های فنی استفاده کند.
مجری حقیقی موظف است که در برابر ناظر و کارفرما مسئول باشد. او باید شرایط را فراهم کند که ناظر به راحتی کار نظارت را، به ویژه در محلهای پوشیدۀ کار انجام دهد.
از دیگر مسئولیتهای مجری حقیقی، زمینهسازی برای امنیت در احداث پروژه است. او باید اصول ایمنی و حفاظت کارگاه را رعیات کند. از دیگر وظایف او ارائۀ برنامۀ زمانبندی روند پیشرفت احداث است. برنامه زمانبندی جزئی و تفصیلی است.
حدود صلاحیت مجری حقیقی چگونه است؟
این که مجری حقیقی حداکثر چه مقدار کار را می تواند به عهده بگیرد را حدود صلاحیت او می گویند. برای اطلاع داشتن از حدود صلاحیت مجری حقیقی باید به سایت نظام مهندسی مراجعه شود. دستور العمل نحوۀ فعالیت سازندگان مسکن و ساختمان، حدود صلاحیت مجری حقیقی را مشخص می کند که بدین شکل است:
ماده 4- حدود صلاحيت و ظرفيت اشتغال به كار سازندگان حقيقي و حقوقي
جدول شماره 4 : حدود صلاحيت و ظرفيت اشتغال به كار سازندگان حقيقي و حقوقي
| سازنده | پايه | حداكثر ظرفيت اشتغال | حداكثر تعداد كار | حداكثر تعداد طبقات مجاز از روي شالوده | ||
| سازنده حقيقي | مهندس | پايه 1 | 3000 | 3 | تا 7 | |
| پايه 2 | 2000 | 3 | تا 6 | |||
| پايه 3 | 1400 | 3 | تا 5 | |||
| كاردان | پايه 1 | 2000 | 3 | تا 4 | ||
| پايه 2 | 1000 | 3 | تا 3 | |||
| پايه 3 | 800 | 3 | تا 4 | |||
| ديپلمه فني يا معماران تجربي | پايه 1 | 1000 | 3 | تا 4 | ||
| پايه 2 | 500 | 3 | تا 3 | |||
| پايه 3 | 300 | 3 | تا 2 | |||
| سازنده حقوقي | مجري حقوقي | پايه 1 | 30000 | 6 | تا 20 | |
| پايه 2 | 9000 | 6 | تا 10 | |||
| پايه 3 | 5000 | 6 | تا 6 | |||
| *پيمانكاران تشخيص صلاحيت شده معاونت برنامه‌ريزي و نظارت راهبردي رياست جمهوري | پايه 1 | رتبه 1 | 70000 | 3 | نامحدود | |
| رتبه 2 | 40000 | 3 | تا 20 | |||
| رتبه 3 | 20000 | 3 | تا 15 | |||
| پايه 2 | 9000 | 3 | تا 10 | |||
| پايه 3 | 3000 | 3 | تا 6 | |||
همانطور که مشاهده می کنید، سازنده حقیقی مهندس پایه 1 حداکثر ظرفیت اشتغال 3000 دارد. همچنین حداکثر تعداد کاری که می تواند به عهده بگیرد 3 است. و حداکثر طبقات مجاز از روی شالوده تا 7 است.
مجری حقوقی چه وظایفی دارد؟
ساختمان توسط چه فرد یا نهادی ساخته می شود؟ اگر ساختمانی از متراژ مشخصی بیشتر باشد باید توسط مجری حقوقی ساخته شود.
یک شرکت مهندسی حقوقی یا می تواند وظیفۀ نظارت و طراحی را داشته باشد و یا باید وظیفۀ اجرا داشته باشد. و نمی تواند هم نظارت و طراحی انجام دهد و هم کار اجرا انجام دهد. به شرکت مهندسی ای که خصوصیت اجرا دارد مجری حقوقی گفته می شود.
تفاوت مجری حقیقی و حقوقی چگونه است؟
هر فرد حقیقی ای می تواند در آزمون نظام مهندسی نظارت ، اجرا و محاسبات شرکت کند. یعنی در آن واحد می تواند در هر سه حیطه صلاحیت داشته باشد. اما شرکت حقوقی نمی تواند در همه این حوزه ها ذی صلاح باشد. یا باید فقط مجری باشد یا در نظارت و طراحی مشغول باشد.
از تفاوتهای دیگر این دو، متراژ و تعداد طبقات و به طور کلی، حجم کاری است که افراد می توانند تقبل کنند. مسلماً مجری حقیقی با محدودیتهایی از این نظر روبرو است. مجری حقوقی بسته به پایه ای که دارد می تواند کار بیشتر و وسیعتری انجام دهد.
وسعت کار مجری حقیقی هم وابسته به پایۀ اعضای آن شرکت است. وقتی دو نفر با پایه های مختلف در یک شرکت حقوقی هستند، پایۀ شرکت از روی پایۀ بالاتر اعضا مشخص می شود.
مجری حقوقی باید صلاحیتهایی داشته باشد، برای کار خود نیازمند ثبت شرکت، آگهی آن در روزنامه و داشتن مشارکت نامه اعضا است. بعد از آن می تواند با داشتن افرادی که پایۀ نظام مهندسی دارد، پایه داشته و حیطه و وسعت کار خود را گسترش دهد.
همانطور که در جدول می بینید بر اساس این که شرکت حقوقی چه پایه ای داشته باشد، می تواند تعداد طبقات مختلفی را انجام دهد. مثلاً پایۀ 2 حداکثر تا 10 طبقه انجام می دهد، یا حداکثر تعداد واحد ساختمانی که به شکل همزمان می تواند انجام دهد سه واحد ساختمانی است.
2 پاسخ
سلام
ارتباط بین ظرفیت اشتغال مجری حقوقی و حقیقی چطوریه؟
لطفن توضیح بده.
ممنونم از توضیحات واضحت
سلام و وقت بخیر مهندس گرامی
همانطور که در متن مقاله به تفصیل توضیح داده شد. ظرفیت اشتغال مجری حقیقی و حقوقی در جدول ۴، مادۀ ۴ که در متن مقاله قرار داده شده مشخص شده است. مثلاً مهندس مجری حقیقی پایۀ دو ظرفیت ۲۰۰۰ دارد ولی مجری حقوقی با همین پایه ظرفیت اشتغال ۹۰۰۰ دارد.
ممنون از توجه شما