معماری ایران در گذر زمان
تاریخچه معماری ایران سابقه ای هزار ساله در ایران و جهان دارد و آثار معماری به جا مانده. از گذشته های دور حاکی که میراث فرهنگی ما نیز هست گویای این امر است. معماری و مهندسی عمران در گذر زمان تحت تاثیر شرایط اقلیمی مختلف قرار می گرفته. و در هر دوره به سویی کشیده و مسیر پیشرفت را طی نموده است.
شرایط اقلیمی که برگرفته از محیطی و جغرافیایی و تاثیر آن بر جوامع منجر به پیدایش سبک های مختلف معماری دراقلیم های خود در گذشته شده. پس درنتیجه می توان گفت مهندسی عمران با گذشت زمان سیر تکاملی داشته و به پیشرفت های چشمگیری دست یافته است.
تحقیقات و کاوش های زیادی در مورد ریشه های معماری و سبک های آن انجام شده و برهمین اساس باستان شناسان دریافته اند.که هنگامی که آریایی ها وارد کشور شدند. با ایرانی های آشنا به هنر و معماری برخورد کرده و انقلابی مهندسی در کشورشکل گرفت.
تاریخچه معماری
آریایی ها سبک زندگی وجهان بینی مخصوص به خود را داشتند. و این سبک زندگی در مناطق سرد، آن ها را به سمت معماری خود کشاند. برخورد این اقوام با بومیان ایرانی، در حوزه مهندسی ساخت تغییر و تحول ایجاد نمود. در این مقاله گروه مهندس یاب سعیدر معرفی آثار تاریخی و تاریخ معماری ایران را دارد.
تاریخ معماری: دوره مادها
آثارو بناهای تاریخی که میراث فرهنگی به جا مانده. از گذشتگان ما هستن همچون آتشکده نوشیجان و دژ گونسپان در شهر “ملایر” که به خانه آریاییان از نظر ریشه شناختی واژه معنا شد است. نشان دهنده ریشه های مهندسی عمران در ایران دارند.
آتشکده و دژ نوشیجان از جمله قدیمی ترین بناهای سرپوشیده هستند. که توسط مادها در فلات ایران ساخته شدند. این آتشکده اولین الگوی معماری ایرانی است. که گویای ماندگارترین اثر خشتی در دوران هخامنشیان و مادها است.
این مجموعه تکنیک های تاق زنی را به زیباترین شکل به نمایش گذاشته. و به عنوان مهم ترین بنای مذهبی اقوام ایرانی به شمار می آید. در ساخت این سازه سر پوشیده از متنوع ترین طرح های معماری و تزئینات خشتی استفاده شده. و به شیوه ای ماهرانه در مقطع عمودی دیوارها، انحنا یا کرنش به کار رفته است.
تاریخچه معماری
نخستین راه پله های مارپیچی، ایوان و مدخل تاق دار در معماری آتشکده نوشیجان دیده می شود. و به یقین می توان این بنا را اولین سازه تونلی در تاریخ مهندسی و معماری ایران دانست. از این اثر به جا مانده از هزاران سال پیش می توان فهمید که مهندسی عمران در دوران مادها به پیشرفت چشمگیری رسید. زیرا روش تاق زنی که در ساخت این سازه اعمال شده در هیچ اثر تاریخی ما قبل آن به کار نرفته است.
معماران و مهندسان در این عصر از تاریخ با تمام محاسبات و علوم مهندسی نظیر تکیه گاه ها. نیروهای کششی و فشاری، اندازه گیری دهانه سقف، نیروهای جانبی و … آشنایی کامل داشتند. و ایده های معماری خود را به شیوه ای هنرمندانه اجرا نمودند.
دژ گونسپان
تاریخ معماری: دوره اشکانیان
در اینجا در مورد قوم پارت وسطح معماری آنها اندک توضیحی می دهیم.مردمان قوم پارت یکی از نژادهای آریایی می باشد. پارت ها در زمینه هنر معماری ابتکارات فراوانی داشتند.این دوره و مردمان این قوم تحول عظیمی را در تاریخ معماری ایجاد کردند. آن ها دو عنصر جدید را به معماری افزودند، یکی احداث گنبد بر روی بناهای مربعی و دیگری ساخت ایوان های تاق دار.
شهرهای مرو، تیسفون و الحضر از جمله شهرهایی محسوب می شدند. که در دوره حکومت اشکانیان بنا نهاده شدن که براساس نقشه به صورت دایره ای بودند.که قابل توجه است. که این شیوه شهرسازی تا دوره ساسانیان نیز ادامه دار بوده است . اگر در مورد آثار این دوره معرفی کنیم. باید از آثار دوره اشکانیان می توان به کاخ هترا، کاخ آشور، هیکاتوم پلیس، کوه خواجه، معبد آناهیتا کنگاور و معبد خورهه اشاره نمود.
تاریخ معماری: معماری دوره ساسانیان
حال درمورد سلسه ساسانی که آخرین حکومت پیش ازاسلام محسوب می شود. معماری های تاق دار در دوران ساسانی تحول چشمگیری داشت و به شهرهایی با معماری دایره ای شکل اهمیت بسیاری داده می شد. آتشگاه ها، معابد و خانه ها پس از کاخ ها بیشترین آثار معماری به جا مانده از دوران ساسانیان می باشند.
از جمله آثار به جا مانده از دوران ساسانیان می توان. به قلعه دختر در فیروز آباد، کاخ فیروز آباد، تخت نشین، ایوان مدائن، کاخ سروستان، قصر شیرین. تخت سلیمان و طاق بستان اشاده نمود. به طور کلی معماری این عصر از تاریخ براساس معماری بومی و نواحی خشک مرکزی. و شرقی ایران بنیان گذاری شده است.
قلعه دختر در فیروز آباد
تاریخ معماری: معماری عصر صفویه
در دوره صفویه سازه هایی مانند گنبد قابوس، مسجد کبود. مسجد جامع اصفهان و پل خواجو از جمله شاهکارهای تاریخی ایران می باشند.در همین رابطه در معماری دوره صفویه می توان. ازپل خواجوی أصفهان که نمونه بارز دانش و مهارت در مهندسی عمران در دوران صفویه است. و که یکی از آثار تاریخی ماندگار به شمار می آید نام برد.
در دوران معاصر معماری ایران به نسبت سایر کشورها پیشرفت چشمگیری نداشت. برخلاف پیشرفت هایی که در گذشته در حوزه مهندسی عمران شکل گرفت. و معماری ایرانی را به عنوان معماری برجسته در تاریخ تمدن ها معرفی نمود.
و همچنین قابل توجه است.که در دوره معاصرهرچند دراین دوره بیشترسازه های عمرانی توسط شرکت های خارجی ساخته شدند. اما خوشبختانه بستر مناسبی برای پرورش معماران و مهندسین به وجود آمد. و با برگشت مهندسین ایرانی از اروپا، عرصه برای ارتقاء دانش مهندسی در کشور فراهم گردید.
نتیجه گیری و همچنین نکات
مثل دوره های معماری، برای مهندسی عمران نیز می توان دوره های مختلفی عنوان کرد. معماران و مهندسین ایرانی مثل استخدام مهندس معماری در هر دوره ابتکارات و خلاقیت ها و توجه به توانایی های خاصی که داشتند. و با هنر خود نیازهای مردم هر دوره را رفع می نمودند و بنا و سازه هایی ماندگار ساخته اند.
هر دوره ویژگی هایی متناسب با نیاز مردم داشت. و از دوره قبل متمایزتر می شد. با روی کار آمدن سازمانی چون سازمان نظام مهندسی، جامعه مهندسین ایرانی قانونمند گردید. و آئین نامه های مهندسی ساخت و ساز اعلام شدند.
در حال حاضر مهندسین ایرانی با استفاده از دانش نوین، معماری ایران را به جایگاهی که شایسته آن است. رسانده اند و برای داشتن ایرانی بهتر و آبادتر تلاش می کنند. این افراد با شناخت نیازهای جامعه ایرانی درصدد رفع آن ها بر می آیند. و تلاش خود را می کنند. تا دانش مهندسی عمران را بر اساس این نیازها ارتقاء دهند.
و البته در آخر ما امیدواریم با مطالعه این مقاله ازمهندس یاب که سایتی با دغدغه مشغول به کار شدن مهندسین عزیز در همه زمینه ها هستند. و با تاریخچه معماری ایران زمین آشنا شده و اطلاعات مفید. و ارزشمندی در این خصوص دریافت کرده باشید. درصورت تمایل می توانید. نقطه نظرات خود را در مورد این مطلب با ما در میان بگذارید.استخدام مهندس معماری و استخدام مهندس معماری با پروانه اشتغال
